Cho dù bạn sống một mình hay bạn là ông bố, bà mẹ bận rộn thì việc tìm thời gian và công sức để chuẩn bị bữa ăn tại nhà có vẻ là nhiệm vụ khó khăn. Sau một ngày làm việc bận rộn, đi ăn ngoài hoặc gọi món ship về nhà ăn có thể là lựa chọn nhanh nhất, tiện lợi nhất.
Tuy nhiên, các thực phẩm chế biến sẵn hoặc do các cửa hàng, nhà hàng nấu thường chứa nhiều gia vị, nhiều đường, nhiều muối và các chất bảo quản… sẽ ảnh hưởng không tốt tâm trạng, não bộ và sức khỏe tổng thể của mỗi người. Nó có thể khiến bạn mệt mỏi, đầy hơi, cáu giận, béo phì hoặc làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính khác. Vì vậy, việc nấu ăn tại nhà có thể giúp bạn tránh được những tác hại trên của việc ăn ngoài.
- Sau đây là một số lợi ích mà nấu ăn tại nhà mang lại:
- Kiểm soát được các thành phần trong bữa ăn:
Bằng việc nấu ăn tại nhà, bạn có thể đảm bảo rằng bạn và gia đình sẽ có những bữa ăn ngon, bổ dưỡng. Điều này giúp bạn cảm thấy khỏe mạnh hơn, tăng cường năng lượng, ổn định cân nặng và tâm trạng, đồng thời giúp cải thiện được giấc ngủ và khả năng phục hồi trước những căng thẳng trong cuộc sống được tốt hơn.
Với những người đã bị các bệnh mãn tính như tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp.. thì việc kiểm soát lượng đường, những chất béo hay lượng muối… trong thành phần bữa ăn là rất quan trọng. Vì vậy, với những ai đã mắc bệnh mãn tính thì nấu ăn tại nhà là một lựa chọn hoàn hảo để giúp hỗ trợ điều trị các bệnh mãn tính đó.
- Tiết kiệm thời gian:
Đôi khi chỉ nấu bữa ăn đơn giản nhanh chóng tại nhà có khi còn nhanh hơn là bạn đi ra ngoài quán ăn, nhà hàng và cũng không mất thời gian để đợi nhân viên giao hàng mang thức ăn đến.
- Lợi ích liên quan đến sức khỏe:
Khi ăn những bữa ăn lành mạnh tại nhà, giúp hỗ trợ hệ thống miễn dịch của bạn, giảm nguy cơ mắc các bệnh mãn tính, huyết áp, tiểu đường, ung thư,…
Cung cấp cho bạn nhiều năng lượng để hoạt động, cải thiện giấc ngủ vào ban đêm và giúp quản lý các vấn đề sức khỏe tốt hơn.
Đối với phụ nữ, ăn những bữa ăn lành mạnh tại nhà cũng tốt cho khả năng sinh sản và giảm các triệu chứng đau khi mãn kinh.
Nếu bạn đang ăn kiêng hoặc giảm cân thì việc chuẩn bị bữa ăn tại nhà sẽ giúp bạn kiểm soát cân nặng tốt hơn, tránh dị ứng thực phẩm,…
Bằng việc chuẩn bị những nguồn nguyên liệu thực phẩm tại nhà, bạn sẽ lựa chọn được thực phẩm tươi ngon, an toàn cho sức khỏe của mình tránh vi khuẩn có hại cho đường ruột, gây táo bón, tiêu chảy…
- Lợi ích về cảm xúc và xã hội:
Dành thời gian nấu ăn tại nhà là một cách giảm căng thẳng sau một ngày làm việc bận rộn. Ngoài ra, còn có thể giúp bạn cải thiện tâm trạng, giảm những lo lắng, trầm cảm, giúp bạn cảm thấy vui vẻ hơn, sáng tạo hơn với việc chuẩn bị những bữa ăn ngon cho gia đình.
Nấu ăn tại nhà là một cách tuyệt vời để tạo sự gắn kết cùng với những người thân yêu trong gia đình. Lâu lâu cũng có thể tạo ra những bữa ăn tại nhà cùng với bạn bè, người thân sẽ giúp tăng cường các mối quan hệ lành mạnh.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng khi bạn thường xuyên chuẩn bị bữa ăn nấu tại nhà, bạn sẽ có xu hướng đưa ra những lựa chọn lành mạnh hơn khi có dịp ăn ở bên ngoài, hay nói cách khác, việc lựa chọn và ăn những thực phẩm lành mạnh sẽ trở thành thói quen của bạn.
- Vượt qua những trở ngại khi nấu ăn tại nhà:
Bất chấp những lợi ích, nhiều người trong chúng ta vẫn nghĩ rằng việc chuẩn bị bữa ăn như là một công việc vặt, hoặc là việc mà chúng ta không có thời gian hoặc là việc chỉ phù hợp với những đầu bếp có kinh nghiệm. Có thể bạn đã từng thử nấu ăn trước đây, nhưng kết quả không như mong đợi.
Vượt qua những trở ngại trong việc nấu ăn tại nhà thường bắt đầu bằng việc thay đổi cách bạn nhìn nhận việc chuẩn bị bữa ăn và sắp xếp thời gian để vào bếp. Một số lý do phổ biến khiến chúng ta không nấu ăn tại nhà, chẳng hạn như:
Trở ngại 1: “Tôi không có thời gian nấu ăn”
Chắc chắn việc mua sắm thực phẩm, bảo quản, nấu nướng và dọn dẹp có thể tốn thời gian của bạn. Tuy nhiên, có nhiều cách để vượt qua trở ngại này:
+ Mua sắm trực tuyến là một lựa chọn bạn có thể nghĩ đến để tiết kiệm thời gian đi chợ hoặc đi siêu thị.
+ Sắp xếp thời gian rảnh cuối tuần để đi chợ/cửa hàng/siêu thị và rửa sạch, chia phần, bảo quản thực phẩm cẩn thận để khi cần chế biến thì chỉ việc lấy ra nấu thôi.
+ Một số thực phẩm có thể làm trước để sử dụng được nhiều lần, chẳng hạn như nước sốt cho các loại salad, rang sẵn các loại hạt như đậu phộng, mè,…để khi nào dùng là có thể có ngay.
+ Trao đổi với các thành viên trong gia đình để mỗi người cũng có thể đóng góp vào việc chuẩn bị nấu ăn, và dọp dẹp sau bữa ăn, kể cả việc mời gọi các bạn nhỏ hỗ trợ để các bạn cũng thấy được giá trị và niềm vui khi cùng ba mẹ chuẩn bị bữa ăn cho gia đình.
+ Hãy coi việc nấu các bữa ăn là một trải nghiệm thú vị, thư giãn hơn là công việc vặt hoặc công việc nặng nhọc điều này sẽ giúp mình cảm thấy vui vẻ, thoải mái hơn khi nấu ăn.
Trở ngại 2: “Ăn ngoài thì rẻ hơn so với tự nấu ăn tại nhà”
Dường như có vẻ là việc ăn ở bên ngoài như hàng quán hay các cửa hàng thức ăn nhanh sẽ rẻ hơn so với việc tự nấu ăn một bữa tại nhà. Nhưng điều đó, cũng chưa đúng, bởi có thể bữa nay bạn chọn thức ăn bên ngoài giá thành rẻ, nhưng bữa sau bạn sẽ lựa chọn ăn những thức ăn khác, và thường xét theo tổng thể thì những bữa ăn ở ngoài sẽ không hề rẻ hơn những bữa ăn tại nhà được. Cũng đã có nghiên cứu chỉ ra rằng, việc thường xuyên nấu ăn tại nhà sẽ tiết kiệm chi phí hơn so với ăn ngoài, hơn nữa chế độ ăn còn lành mạnh hơn.
Trở ngại 3: “Tôi không biết nấu ăn”
Nếu bạn cảm thấy lo lắng trước việc chuẩn bị một bữa ăn để nấu tại nhà thì điều quan trọng cần nhớ là các công thức nấu ăn không cần phải chính xác, bạn có thể linh động, sáng tạo ra những món mà bạn có sẵn nguyên liệu và cảm thấy yêu thích.
Ngày nay, việc muốn nấu một món ăn gì đó dường như dễ hơn xưa rất nhiều vì bạn chỉ cần lên youtube là có 1001 công thức nấu ăn ngon, còn cả gợi ý những món nào ăn sáng, ăn trưa, ăn tối và tất cả các bữa trong tuần nữa. Ngoài ra, bạn cũng có thể tham khảo những cuốn sách nấu ăn ngon từ đơn giản đến phức tạp, từ món tây cho đến món ta.
Cuối cùng đó là việc bạn càng nấu ăn nhiều, bạn càng trở nên giỏi giang hơn cho việc chuẩn bị, nấu nướng những bữa ăn ngon và lành mạnh. Khi thường xuyên nấu ăn, bạn sẽ có những kinh nghiệm đúc kết để làm sao món ăn ngày càng trở nên ngon hơn, hấp dẫn hơn,…
Trở ngại 4: Tôi đã mất công nấu bữa ăn lành mạnh cho gia đình, nhưng chồng/vợ/con tôi không thích ăn và chỉ muốn ăn ngoài.
Khi thường xuyên ăn ngoài, bạn sẽ quen với những mùi vị đậm đà mà những đầu bếp bỏ vào thức ăn để thức ăn dường như ngon hơn, thơm hơn, hấp dẫn hơn. Nhưng cùng với việc bỏ quá nhiều gia vị, như quá nhiều muối, nhiều đường và chất béo xấu,…như vậy sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Vì vậy, thời gian đầu để “cai” được việc thưởng thức những mùi vị đó, bạn cần giảm số lần ăn ngoài lại. Chẳng hạn như, bình thường gia đình bạn ngày nào cũng phải ăn tối bên ngoài, thì bạn hãy bắt đầu giảm bớt 2 buổi/tuần, sau đó giảm thêm, giảm thêm nữa, một cách từ từ là được.
Hãy tạo không khí vui vẻ bên bàn ăn tại nhà, có thể là trò chuyện thân tình, những lời khen ngợi,… để mọi người trong gia đình sẽ yêu thích và hào hứng đến bữa ăn cùng nhau.
Không ngần ngại mời gọi các thành viên trong gia đình cùng chuẩn bị, chế biến món ăn để mọi người cũng thấy hào hứng, phần khởi khi mình cũng góp công sức vào những bữa ăn đó.
—
Nền tảng của việc ăn uống lành mạnh là ăn những thực phẩm tự nhiên, toàn phần, ít chế biến càng tốt. Vì vậy, nấu ăn tại nhà không hề phức tạp như nhiều người nghĩ, bạn chỉ cần sáng tạo một chút là ra được những món tươi ngon, đầy màu sắc và bổ dưỡng cho cả nhà.
Đừng bao giờ nghĩ rằng mình sẽ nấu ăn hầu hết các bữa trong tuần, như vậy vô tình sẽ tạo áp lực cho bạn cũng như các thành viên khác khi phải thay đổi một cách nhanh chóng. Việc nấu ăn tại nhà chỉ vài bữa trong một tuần đã mang lại nhiều lợi ích sức khỏe cho bạn. Hãy thử áp dụng quy tắc 20-80 hay 10-90, tức là trong tuần bạn sẽ có 20% (hoặc 10%) số các bữa ăn bên ngoài, còn lại 80% (90%) các bữa ăn sẽ được nấu ăn tại nhà.
Gia đình mình cũng thường xuyên nấu ăn tại nhà, nó trở thành thói quen, ngay cả việc chuẩn bị bữa ăn sáng cho các con trước khi đến lớp cũng vậy. Vợ chồng mình cũng chia ra mỗi người phụ một tay chẳng hạn như chồng mình nấu ăn thì mình dọn dẹp rửa chén, còn khi nào mình nấu ăn thì chồng mình là người dọn dẹp.
Khi ăn những bữa ăn tại nhà, thì bạn sẽ thấy việc ăn ngoài trở nên không ngon và đôi khi dễ bị đau bụng hay ngộ độc thức ăn nữa. Thường thì gia đình mình sẽ ăn ngoài một bữa vào cuối tuần hoặc nếu lúc nào đi ăn cùng bạn bè, người thân, đi dự tiệc,… thì mới phải ra ngoài và không nấu ăn tại nhà.
Khi học về Health Coach (HLV Sức Khỏe toàn diện) tại Học viện Tổng hợp dinh dưỡng và Sức khỏe Hoa Kỳ, IIN thì một trong những yếu tố của vòng tròn cuộc sống đó chính là nấu ăn tại nhà, bên cạnh các yếu tố khác như là nghề nghiệp, tài chính, vận động thể chất,… Như vậy cũng đủ để thấy rằng việc nấu ăn tại nhà là một trong những yếu tố quan trọng giúp bạn sống khỏe mạnh toàn diện hơn.
Chúc cho bạn bắt đầu có những kế hoạch để thay đổi thói quen “nấu ăn tại nhà” nhiều hơn vì những lợi ích mà nấu ăn tại nhà mang lại. Phương châm của mình là “Simple is the best” – mọi thứ hãy bắt đầu một cách đơn giản nhất có thể bạn nhé!
